مهاجرت به کشور آلمان از طریق تحصیل

آلمان هفتمین کشور بزرگ اتحادیه اروپا و دومین کشور پر جمعیت اروپا محسوب می شود. این کشور پیشرفته و صنعتی، بزرگترین اقتصاد ملی اروپا را در دست دارد. پایتخت آلمان شهر برلین و زبان رسمی مردم زبان آلمانی است. 7.7 درصد از جمعیت آلمان را مهاجران تشکیل می دهند که بیشتر آن ها مهاجرت از طریق تحصیل و یا از طریق کار را انتخاب کرده اند. تحصیل در آلمان به زبان آلمانی رایگان است؛ اما تحصیل در آلمان به زبان انگلیسی نیازمند پرداخت هزینه و شرایط خاصی است. 

همان طور که گفته شد، مهاجرت تحصیلی به آلمان به دلیل داشتن سیستم آموزشی رایگان از روش های پر متقاضی مهاجرت به آلمان است. اما شرایط لازم برای تحصیل در کشور آلمان چیست؟ آیا میتوان در آلمان در مقاطع مختلف تحصیلی ادامه تحصیل داد؟ چگونه می توان بورسیه تحصیلی آلمان را دریافت کرد؟ هزینه های زندگی دانشجویی در آلمان چقدر است؟ در این مقاله می خواهیم به سوالات مهم و پرتکرار مهاجرت به آلمان از طریق تحصیل پاسخ دهیم.

شرایط لازم برای تحصیل در آلمان

شرایط مهاجرت تحصیلی به آلمان و تحصیل در آلمان بسته به مقطع انتخابی شما متفاوت است؛ اما مدرک زبان برای مهاجرت تحصیلی به آلمان در اولویت است. مهم ترین شرط برای تحصیل رایگان در آلمان دانش زبان آلمانی است. 

مهاجرت به آلمان از طریق تحصیل در مقاطع مختلف

مدارس

کودکان و نوجوانان زیر 18 سال که بخواهند در مدارس آلمان تحصیل کنند نیازی به ارائه مدرک زبان آلمانی ندارند؛  چرا که زبان آلمانی را در مدارس خواهند آموخت. ایالت های مختلف آلمان سیستم خود را در ارائه دروس و نحوه آموزش در مدارس دارند. علاوه بر دروس پایه مانند ریاضیات، جغرافیا و ... مهارت های فنی و عملی هم در مدارس آموزش داده می شوند. مدارس دو زبانه انتخاب اکثر مهاجرانی است که کودکان کم سن و سال دارند. این مدارس هزینه های پایینی دارند و علاوه بر زبان زبان آلمانی، دروسی را هم به زبان مادری تدریس می کنند. علاوه بر این مدارس خصوصی و شبانه روزی هم می توانند گزینه مناسبی برای تحصیل باشند.مدارس شبانه روزی تمامی امکانات تحصیلی و زندگی را به دانش آموزان ارائه می دهند.

لازم به ذکر است اقدام برای اخذ ویزای تحصیلی برای کودکان زیر 12 سال ریسک بالایی دارد؛ چرا که ممکن است از نظر افسر کنسولگری منطقی نباشد. 

کارشناسی

کیفیت بالای آموزش و آموزش رایگان در دانشگاه های دولتی آلمان دانشجویان زیادی را از سراسر جهان به سمت خود می کشاند. حدود 35 % از جمعیت دانشجویان آلمان را مهاجران تشکیل می دهند. البته منظور از تحصیل  رایگان این است که این دانشگاه ها هزینه سالیانه تحصیلی بسیار کمی نسبت به سایر دانشگاه های جهان دریافت می کنند. این هزینه حدودا 700 تا 800 یورو به صورت سالیانه است.

برای مهاجرت به آلمان از طریق تحصیل در دانشگاه در مقطع کارشناسی، نیاز است که حتما دیپلم داشته باشید. از زمان اخذ دیپلم تا اقدام برای پذیرش در دانشگاه های آلمان نباید بیش از 4 سال نگذشته باشد. از شروط مهم دیگر برای اخذ پذیرش، قبولی در آزمون سراسری ایران در رشته مورد نظر است. پس از اخذ ویزای تحصیلی متقاضی می بایست دوره یک ساله کالج را در آلمان بگذراند.

دوره های کارشناسی بسته به رشته انتخابی شما ممکن است 3 یا 4 سال طول بکشد. اخذ مدرک در رشته های هنر و موسیقی دوره کارشناسی 8 ترم و رشته های علوم کاربردی 6 یا 7 ترم به طول می انجامد. به خاطر داشته باشید که پیش از اقدام برای پذیرش باید مدرک سطح B1 زبان آلمانی را کسب کنید و پس از ورود به آلمان  آن را به سطح B2 ارتقا دهید. پیش از ورود به دانشگاه ملزم به کسب مدرک B2 زبان آلمانی هستید. اگر قصد تحصیل به زبان انگلیسی را دارید باید در آزمون آیلتس حداقل نمره 6 را دریافت کنید. دانشگاه های آلمان برای اعطای پذیرش تحصیلی به دانشجویان به صورت مستقل عمل کرده و یا از سیستم Uni assist استفاده می کنند. Uni assist در واقع پلی بین متقاضیان دانشجویی در آلمان و دانشگاه های این کشور است. این سیستم مدارک پذیرش دانشجویان را ارزیابی کرده و مکاتبات واسطه ای میان دانشجو و دانشگاه را انجام می دهد.حدودا 70 تا 80 درصد دانشگاه های آلمان زیر مجموعه Uni assist  هستند.

 هزینه های زندگی برای یک دانشجو در آلمان در طول یک سال 750 یورو برآورد شده است. این هزینه ها شامل مسکن، بیمه، مایحتاج  زندگی و هزینه رفت و آمد است. برای تحصیل در دوره کارشناسی در آلمان افراد زیر 25 سال شانس گرفتن پذیرش دارند.

کارشناسی ارشد

مدرک و دانشگاه شما در مقطع کارشناسی نقش اساسی در پذیرش مهاجرت به آلمان در مقطع کارشناسی ارشد دارد. دانشگاه های آلمان به مدارک صادر شده از دانشگاه های پیام نور و علمی کاربردی امتیاز پایینی می دهند و امکان اخذ پذیرش تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد را برای فارغ التحصیلان این دانشگاه ها خیلی کم است. مدرک لیسانس متقاضیان مهاجرت به آلمان از طریق تحصیل در دوره کارشناسی ارشد در یک دفتر بین المللی در آلمان به نام Akademisches Auslandsamt مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد 

دوره کارشناسی ارشد در آلمان 1 تا 2 سال طول می کشد و بسته به رشته انتخابی متفاوت است. از نکات مهمی که باید برای مهاجرت تحصیلی به کشور آلمان در مقطع کارشناسی ارشد مد نظر داشته باشید، گپ تحصیلی است. گپ تحصیلی شما نباید بیش از 4 یا 5 سال باشد. در بعضی رشته ها مانند هنر برای شروع دوره کارشناسی ارشد لازم است در آزمون ورودی شرکت کنید. به علاوه برای گذراندن دوره کارشناسی ارشد به زبان آلمانی باید مدرک زبان آلمانی سطح A1 به سفارت ارائه دهید. برای تحصیل در دوره کارشناسی ارشد در آلمان افراد زیر 32 سال امکان گرفتن پذیرش دارند.

دکتری

مهاجرت به کشور آلمان از طریق تحصیل در مقطع دکتری، امری نسبتا سخت و دشوار است؛ اما غیر ممکن نیست.

برای اخذ پذیرش دکتری از دانشگاه های آلمان در مقطع دکتری علاوه بر رزومه قوی، نیاز دارید که با یک استاد راهنما پیدا کرده و چند جلسه مصاحبه با وی داشته باشید. پس از جلسات مصاحبه در صورتی که استاد راهنما شخص و سابقه تحصیلی متقاضی را تایید کند امکان اخذ پذیرش تحصیلی فراهم می شود.

سابقه تحصیلی موفق، مهم ترین شرط برای تایید استاد راهنما و پذیرش در مقطع دکتری در آلمان است. معدل و نمرات دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد، سوابق کارهای پژوهشی و علمی، داشتن مقالات در ISI و دانش زبان آلمانی در سطوح بالا مهمترین شرایط پذیرش دکتری در آلمان هستند.

تحصیل در مقطع دکتری در آلمان حدودا 4 سال طول می کشد. برای تحصیل در دوره دکتری در آلمان افراد زیر 42 سال امکان گرفتن پذیرش دارند.

مهاجرت به آلمان از طریق دریافت بورسیه تحصیلی

با توجه به رایگان بودن تحصیلات دانشگاهی در آلمان شرایط خاص و نسبتا دشواری برای اخذ بورسیه تحصیلی آلمان وجود دارد؛ اما متقاضیانی که شرایط دریافت بورسیه را دارا باشند، می توانند هزینه های زندگی در آلمان را از طریق بورسیه تامین کنند.  بورسیه تحصیلی در مقطع دکتری برای دانشجویانی که نمرات عالی و رزومه درخشانی داشته باشند ، راحت تر از کارشناسی و کارشناسی ارشد اعطا می شود.

بورسیه تحصیلی در آلمان به دو صورت انجام می شود : یا تمام هزینه های دانشجو را در بر می گیرد یا صرفا بخشی از هزینه ها را پوشش می دهد.

بورسیه های تحصیلی برای مقاطع مختلف متفاوت است و پرداختی ها به دانشجویان هم به طبع آن متفاوت است.

از مهم ترین بورسیه ها،  در دوره کارشناسی می توان به بورسیه trendhim talent  با پرداخت 2000  یورو ماهیانه، در دوره کارشناسی ارشد بورسیه بنیاد فردریش ایبرت پرداخت 1000 یورو ماهیانه و در مقطع دکتری بورسیه stipendiumplus  با پرداخت 1350 یورو در ماه اشاره کرد.

مدارک مورد نیاز برای مهاجرت به آلمان از طریق تحصیل چیست؟

1. پاسپورت فعلی و اگر پاسپورت قدیمی دارید باید آن را نیز ارائه دهید.

2. فرم تکمبل شده درخواست ویزا

3. 2قطعه عکس پرسنلی

4. نامه پذیرش دانشگاه

5. مدارک تحصیلی ترجمه شده به همراه ریز نمرات

6. در صورت متاهل بودن سند ازدواج

7. پرداخت هزینه بررسی پرونده به سفارت

8. مدرک زبان آلمانی و انگلیسی

9. نامه تمکن مالی

تمکن مالی را می توان از روش های زیر اثبات کرد :

1. حساب بانکی با حداقل 10000 یورو سپرده بلوکه شده

2. مدارک مالی و فیش حقوقی والدین 

3. ضمانت نامه بانکی

4. گواهی دریافت بورسیه از مرکز اهدا کننده

هزینه های زندگی و تحصیل در آلمان چقدر است؟

در بخش های قبلی مقاله گفته شد که تحصیل به زبان آلمانی در کشور آلمان رایگان است. البته شهریه از دانشجویان دریافت می شود؛ اما مبلغ آن بسیار کم است و می توان آن را نادیده گرفت. هزینه های زندگی در آلمان بسته به نحوه زندگی افراد متفاوت است. میانگین هزینه های ماهانه برای زندگی یک نفر در آلمان بین 700 تا 1000 یورو برآورد شده است.

نمونه قیمت برخی از اجناس و هزینه های جاری زندگی در آلمان را مشاهده می کنید:

یک وعده غذا در رستوران 10 یورو

یک بطری آب معدنی نیم لیتری 1.91 یورو

شیر یک لیتری 0.71 یورو

12 عدد تخم مرغ 1.85 یورو

1 کیلو سیب زمینی 0.98 یورو

1 کیلو پیاز 1.12 یورو

بلیط تک مسیره برای وسایل حمل و نقل عمومی  2.70 یورو

 آپارتمان یک  خوابه در مرکز شهر 650 یورو

شرایط کار دانشجویی در آلمان چگونه است؟

کار دانشجویی در آلمان به دلیل جا افتاده تر بودن آن برای کارفرمایان و شرکت ها، راحت تر از سایر کشورها است. دانشجویان در آلمان نیروی کار ارزان به شمار می روند و این امر کارفرما را برای استخدام آن ها متقاعد می کند.

 دانشجویان در آلمان می توانند 120 روز در سال کار کنند که کار در روزهای تعطیل مانند تعطیلات کریسمس و سال نو جز این 120 روز محسوب نمی شود.

حداقل دستمزد برای دانشجویان ساعتی 9.35 یورو است که در بعضی شهر ها به 10 یورو می رسد؛ و حتی برخی شرکت ها مبالغی بیشتر از این پرداخت می کنند.

درآمد دانشجویان تا سقف 450 یورو  مشمول مالیات نمی شود؛ اما درآمد های بالاتر از این موظف به پرداخت مالیات هستند. البته در صورت درخواست دانشجو مالیات هایی که پرداخت کرده در آخر سال به حسابش برمی گردد.

اگر مهارت های کار با نرم افزارهای کامپیوتری، آرایشگری، حسابداری و رانندگی بلد باشید شانس شما برای یافتن یک کار دانشجویی با درآمد خوب بیشتر خواهد شد.

مهمترین مزیت های کار دانشجویی بعد از تامین هزینه های زندگی، کسب تجربه عملی و آشنایی با بازار کار و فرهنگ کار در آلمان است. مخصوصا اگر کار با حوزه تحصیلی شما مرتبط باشد در رزومه شغلی آینده شما تاثیر مثبت دارد.

البته باید به این نکته توجه کنید که یافتن کار دانشجویی نیازمند دانش زبان آلمانی قوی است. پس اگر با سطح زبان پایین هم پذیرش گرفته اید برای ورود به بازار کار باید سطح دانش زبانی خود را بالاتر ببرید.

بررسی ویزای همراه

پس از ورود به آلمان دانشجو می تواند برای همسر و فرزندان زیر 18 سال خود در خواست ویزای همراه بدهد. پروسه درخواست ویزای همراه و بررسی آن ممکن است از 3 ماه تا 1 سال طول بکشد و این زمان به تعداد پرونده های ارسال شده به اداره مهاجرت بستگی دارد. همچنین والدین دانشجو هم امکان ورود به آلمان با ویزای همراه را دارند؛ اما این ویزا فقط 90 روز اعتبار خواهد داشت.

شرایط اخذ ویزای همراه برای دانشجویان عبارتند از:

ارائه تمکن مالی

برای اینکه بتوانید برای همراهان خود درخواست ویزای همراه دهید باید اثبات کنید که می توانید از نظر مالی  آنان را تامین کنید.

داشتن خانه مناسب

گر محل زندگی شما برای اسکان همراهانتان مناسب نباشید با درخواست ویزای همراه شما موافقت نخواهد شد.

دانش زبان

همراهان دانشجو برای اخذ ویزای همراه ملزم به داشتن مدرک زبان آلمانی در سطح A1 هستند. برای فرزندان زیر 18 سال ارائه مدرک C1 زبان آلمانی کفایت می کند.

شرایط ازدواج

اگر دانشجو برای همسر خود درخواست ویزای همراه دهد، باید ثابت کند که ازدواج آن ها پیش از گرفتن ویزای تحصیلی اتفاق افتاده است.

شرایط سنی

دانشجو در صورتی میتواند درخواست ویزای همراه برای همسرش بدهد که خود و همسرش بالا 18 سال سن داشته باشند.

وابستگی 

والدین دانشجو فقط در صورت پایین بودن سن دانشجو امکان گرفتن ویزای همراه دارند. 

اقامت و تابعیت آلمان پس از تحصیل

پس از اتمام تحصیل در آلمان می توانید با درخواست مجوز اقامت کاری 18 ماهه به جست و جوی کار بپردازید. پس از دریافت پیشنهاد کاری مناسب می توانید تصمیم بگیرید که  اخذ اقامت آلمان برای شما مناسب تر است یا بلوکارت اتحادیه اروپا؟ این دو نوع مجوز اقامت دارای شرایط متفاوتی هستند.

اگر مایل به کار و زندگی در کشورهای دیگر اروپا باشید دریافت بلوکارت برای شما مناسب تر است. با دریافت این کارت شما میتوانید تا سقف 12 ماه خارج از آلمان زندگی کنید و امکان اشتغال در سراسر اروپا برای شما وجود دارد. با دریافت اقامت آلمان حداکثر 6 ماه می توانید خارج از این کشور سپری کنید.

2 سال پس از دریافت هریک از مجوزهای اقامتی بالا می توانید برای اقامت دائم درخواست دهید.

برای دریافت تابعیت و پاسپورت آلمانی شرایط زیر لازم است:

1. 8 سال حضور در کشور آلمان

2. عدم سابقه کیفری

3. امکان تامین هزینه های زندگی و امرار معاش

4. پایبندی به قانون اساسی آلمان

معرفی دانشگاه های برتر آلمان

بالا بودن سطح کیفیت آموزش در دانشگاه های آلمان بر کسی پوشیده نیست؛ چرا که 12 دانشگاه این کشور در لیست 200 دانشگاه برتر جهان قرار دارند. دانشگاه هایی که در این مطلب به عنوان دانشگاه های برتر آلمان معرفی می شوند از نگاه موسسه آماری QS  بررسی و رتبه بندی شده اند.

1.دانشگاه فرایبورگ

فرایبورگ قدیمی ترین موسسه آموزش آکادمیک در اروپاست که تاکنون 23 برنده جایزه نوبل از محصلان یا استادان این موسسه بوده اند. این دانشگاه هرساله 25 هزار دانشجو در رشته های مختلف علوم کاربردی،  مهندسی،  پزشکی و الهیات می پذیرد.

اغلب رشته ها در این دانشگاه به زبان آلمانی تدریس می شوند و دانشجویان بین المللی باید مدرک زبان آلمانی رائه دهند.

2.دانشگاه توبینگن

توبینگن در سال 1447 در شهری به همین نام تاسیس شد. استادان و دانشجویان این دانشگاه 11 بار موفق ب کسب جایزه نوبل شده اند. دانشگاه توبینگن هر ساله 23 هزار دانشجو در رشته های الهیات، اقتصاد، بازرگانی، علوم پایه، پزشکی و علوم کامپیوتر جذب می کند.

3. دانشگاه فنی درسدن

فنی درسدن از بزرگترین دانشگاه های آلمان در شهر درسدن قرار دارد. این دانشگاه با جذب 36 هزار دانشجو در سال جز موسسات پیشرو در زمینه فناوری است. 16 درصد از این جمعیت را دانشجویان بین المللی تشکیل می دهند.

درسدن در سال 2021 با 6 پله صعود در رتبه 173 دانشگاه های جهان قرار گرفته است.

4. دانشگاه تکنولوژی برلین 

اولین دانشگاه آلمانی که لقب تکنولوژی را بدست آورد دانشگاه تکنولوژی برلین است. این موسسه که در سال 1770 تاسیس شده، معتبر ترین مرکز تحقیقاتی دولتی به شمار می رود. این دانشگاه 10برنده جایزه نوبل و 2 برنده مدال ملی علوم در کارنامه پر افتخار خود دارد. 20 درصد از دانشجویان دانشگاه تکنولوژی برلین را دانشجویان بین المللی تشکیل می دهند. تحصیل در این دانشگاه به زبان آلمانی و انگلیسی امکان پذیر است. برای تحصیل به زبان انگلیسی حداقل نمره آیلتس 6 و برای تحصیل به زبان آلمانی حداقل نمره 4 DaF لازم است. سالانه 36 هزار دانشجو در رشته های علوم اجتماعی، علوم فیزیکی، اقتصاد و علوم زیستی موفق به اخذ پذیرش می شوند.